Over water wandelen Guisveld SBB en Vogelwacht Zaanstreek

Uit de Wessaner

Over water wandelen

Tijdens de Pinkster konden we weer genieten van het prachtige Guisveld. De weergoden waren ons goed gezind. Meer dan 1485 bezoekers hadden zich al de eerste dag aangemeld. De dag er na, minstens zoveel. In dit gevarieerd cultuurlandschap wandelen is altijd uniek. Van ver buiten de Zaanstreek ontving Staatsbosbeheer nieuwe bezoekers.

Wandelen over water’ is er sinds 1997. Twee dagen per jaar mogen bezoekers over het speciaal gemaaide pad
wandelen. De eilandjes zijn verbonden met drijvende pontons. Het is beschermd Natura 2000-gebied, waar we natuurlijk erg zuinig op zijn. Tijdens de 4 kilometer lange wandeltocht genieten jong en oud van alles wat er groeit en bloeit in het kenmerkende slagenlandschap. Wat leeft er al zoal in dit veenmoerasgebied? Met een duidelijke plattegrond, beschrijvingen en naambordjes geeft Staatsbosbeheer uitleg over dit unieke gebied.

Witpapiermolens
Waar te beginnen als het over het Guisveld gaat? Hoe is het mogelijk dat juist dit gebied, onderdeel van
het oudste industriegebied van Europa, onbebouwd is gebleven? In het Guisveld stonden ooit vele witpapiermolens
en lagen vijvers voor schoon water. Alleen molen De Schoolmeester in Westzaan is daarvan overgebleven.
De enige nog werkende papierwindmolen ter wereld uit 1695 staat er nog in volle glorie. Van veel
verdwenen molens zijn volgens de stadsarcheoloog van Zaanstad, Piet Kleij, in het Guisveld nog restanten te
zien.
Op 15 juni waren leden van de Zaansche Molen uitgenodigd in molen De Schoolmeester. Piet Kleij gaf een boeiende lezing over de ontwikkeling van witpapierproductie door de eeuwen heen. Aansluitend was er een
boottocht door het Guisveld. Het zijn natte weilanden, die net bóven, of zelfs in een kom net ónder de waterspiegel
liggen. Een paradijs voor weidevogels, volgens natuurgids Rob Koeman van de Vogelwacht Zaanstreek.
Het moet vroeger een mooi schouwspel van draaiende molens en wuivende rietkragen geweest zijn. Dit vlakke, open landschap met natte veenweiden is nu voor veel weidevogels
een laatste toevluchtsoord. Een oase van water en rust.

Brak veenmoeras
Het Guisveld is feitelijk een brak veenmoeras,
waarin overigens eeuwen achtereen ook veehouderij is bedreven. Veenmoerassen, die vroeger
grote delen van Holland en Utrecht besloegen, zijn zeldzaam geworden. Het Guisveld is een van de laatste van deze aard en heeft bovendien nog het speciale karakter van brakwaterveen behouden. Hierdoor komen in het veld zeldzame, vrijwel uitgestorven planten voor, zoals lepelblad, ronde
zonnedauw, addertong, rietorchis, welriekende nachtorchis en koningsvaren.
Door de rust in de polder en de gesteldheid van de bodem komen er grote aantallen weidevogels (kieviten,
grutto`s, tureluurs) voor en zeldzame vogelsoorten, zoals roerdomp, bruine kiekendief, watersnip, snor en
baardmannetje. Ik heb ze allemaal kunnen spotten. Landschappelijk is het Guisveld uniek binnen de Zaanstreek.
Het slagenlandschap heeft hier nog het historisch ontstane slotenpatroon, waardoor een soort
eilandenrijk ontstond van door sloten omringde graslandjes, die elk een afzonderlijk poldertje vormen.

Kriebelbeestjes
Dit jaar konden tijdens het Wandelen over water de deelnemers er erachter komen welke diertjes je allemaal in
het water kunt vinden. Langs de moerassige oevers werden de ‘kriebelbeestjes’ met schepnetjes gevangen. Aan de hand van duidelijke plaatjes konden de deelnemers de beestjes in aquariumbakken met helder kraanwater goed determineren. De waterschorpioen en de staafwantsen werden direct gespot en bewonderd. Wij hadden heel wat uit te leggen aan
de jonge bezoekers.

Lopen over Water SBB
Foto Roerdomp Gerard Span

Bezoeken: 15