Japanse Duizendknoop, een verwoestende plant
Japanse Duizendknoop, een verwoestende plant
De Japanse duizendknoop (Fallopia japonica) F.Eerenberg
foto F. Eerenberg
Natuurlijk schrijf ik het liefst over leuke verschijnselen in de Zaanse natuur. Toch dit keer was ik echt geschrokken van deze, op zich mooi uitziende struik. Niet lang geleden half oktober, zag ik ze in bloei. Echt mooie grote bladeren en een prachtige witte bloeiwijze. Ik weet dat imkers de Japanse Duizendknoop enigszins omhelzen omdat ze zo laat in het seizoen bloeien en zo de bijen aan nectar, aan voedsel helpen. Het helpt de bijen nog even aan te sterken, voor de grote winterslaap. Ook zij beseffen maar al te goed dat de wortels zo onvoorstelbaar vernietigend kunnen zijn. Niet bevorderen, maar bestrijden, is helaas het parool.
In het voorjaar groeien vanuit de wortelstokken in korte tijd veel, dicht bij elkaar (Duizendknoop) staande stengels, met een groot mooi bladoppervlak. Afhankelijk van de standplaats kunnen de stengels 2 tot 3 m hoog worden. Tegen de winter sterven de bovengrondse delen van de plant weer af. Vegetaties van Japanse duizendknoop bestaan voornamelijk uit vrouwelijke planten die door het ontbreken van stuifmeel geen zaden vormen. De verspreiding van Japanse duizendknoop vindt dan ook voornamelijk lokaal plaats via wortelstokken. Menselijk handelen vormt het grootste risico voor de verspreiding van de soort over grotere afstanden. Denk hierbij aan het verslepen van wortel- en stengelfragmenten door machinaal maaien of transport van grond waarin zich nog delen van wortelstokken en stengels bevinden. Komen deze fragmenten op een andere locatie in of op de grond terecht, dan groeien daar weer nieuwe planten uit voort. Funderingen, bruggen, dijken etc. worden ontzet door hun enorme kracht van het expanderend wortelstelsel. Het het verwoest meer dan de gewassen heermoes, zevenblad en bamboe te samen. En dit zegt echt wel wat. Ze groeien in een paar dagen enkele decimeters in lengte. Duivels. De gemeente Zaanstad laat Landschap Noord-Holland de woekerende exoot verwijderen (zie plaatje 2), door diepte verhitting van de bodem, in dit geval de Westzanerdijk een belangrijke waterkering. Men wil hem zoveel mogelijk uit de openbare ruimte verdelgen. Zaanstad zal hier jaren zoet mee zijn is het vermoede. Onze gemeente maakt vreemd genoeg nauwelijks melding van deze exoot op haar website Zaanstad.nl.? Maar alle informatie in vele andere gemeente zoals Heemskerk, wijzen uit: verwijder de Japanse duizendknoop.
Geen hypotheek
De Environmental Protection Act van 1990 classificeert de plant in het Verenigd Koninkrijk als controlled waste, wat inhoudt dat het dezelfde status heeft als huishoudelijk en industrieel afval. Maaisel moet worden afgevoerd naar een vuilstort met een officiële licentie. Af te voeren grond die wortelstokken bevat, moet naar een speciale stortplaats worden gebracht en worden begraven op een diepte van ten minste vijf meter. Banken geven soms geen hypotheek wanneer de plant in de tuin staat. Noord-Holland Landschap bestrijdt de woekeraar thermisch. (zie plaatje 1) Kokend water wordt zo diep mogelijk in de bodem gespoten. De wortels zouden dan verbrand moeten zijn. Helaas niet effectief genoeg. Welke methode wel werkt heb ik nog niet kunnen ontdekken. Er zijn vele methoden om de plant te bestrijden zoals de eerder genoemde heet water methode. Er zijn meer methoden helaas al even onsuccesvol. 1. chemisch met gif. 2. maaien (veroorzaakt juist verspreiding). 3. Biologisch, maar nog niet beschikbaar in Nederland. 4. Smoren met dik landbouwfolie.
Een stukje geschiedenis
Zie plaatje 2 Duizendknoop komt oorspronkelijk uit Japan, China, Taiwan en Korea. De plant is door een arts, die nota bene in dienst van Nederlandse staat in 1823 vanuit Japan als tuinplant naar Nederland geëxporteerd . Vanuit de Hortus in Leiden heeft de soort zich verspreid over heel Nederland en de rest van Europa. In Nederland is de soort pas na 1950 op grote schaal gaan verwilderen door het storten van tuinafval met plantenresten, inmiddels komt de soort in vrijwel heel Nederland voor. De aanwezigheid van Japanse duizendknoop betekent extra kosten voor beheerwerkzaamheden zoals monitoring, voorlichting personeel, bestrijding en nazorg. Extra kosten kunnen ook zitten in voorzorgmaatregelen om verdere verspreiding te voorkomen zoals schoonmaken van landbouwmachines, reinigen van grond, controleren van grond op aanwezigheid van Japanse duizendknoop. U kunt helpen om in ieder geval geen Duizendknoop in uw tuin te dulden. Op het Internet zijn vele interessante video’s te zien zoals http://wqd.nl/E1GQ om de woekerplant enigszins te temmen.
Het meest succesvol lijkt het Heemskerkse experiment. Het smoren met dik landbouwfolie, zodat de woekerplant uiteindelijk stikt en afsterft. De plant kan zelf 3 meter diep zitten. De Westzaanse Westzanerdijk kun je natuurlijk niet afgraven. Wellicht smoren?
Plaat je 1 Noorholland bestrijdt de Japanse Duizenknoop door diep te stomen worden de wortels verzwakt
foto F. Eerenberg
Plaatje 2 Japanse Duizendknoop in bloeiwijzeLandschap
Uit de Wessaner van november 2018
Fred Eerenberg
Bezoeken: 25
